Gmina Radecznica jest wyjątkowym regionem jeżeli chodzi o działalność artystyczną. Niewątpliwie możemy pochwalić się wieloma twórcami, bo prawie w każdej wiosce jest, albo był ktoś zajmujący się jedną z dziedzin szeroko rozumianej sztuki ludowej. Działalność społeczno-kulturalna na terenie gminy początkami sięga wczesnych lat  ubiegłego stulecia. Już w roku 1913 w Drukarni Ludowej J. Popiela w Lublinie wydany został tomik wierszy Jakóba Raciborskiego z Mokregolipia - zatytułowany Zbiorek wierszy i poezji ludowych. Składał się z 35 utworów. Poeta pisał głównie o życiu na wsi i uczuciach religijnych.

    3 maja 1926 została założona Strażacką Orkiestrę Dętą Zaburze, która jest jedną z najstarszych i najbardziej znanych orkiestr dętych zamojszczyzny. Pierwszym jej założycielem i kapelmistrzem był Michał Krukowski z Zaburza. Grali w niej muzykanci z Latyczyna, Chłopkowa, Zaburza, Mokregolipia, Gruszki Zaporskiej, Zaporza i Podlesia. Orkiestra dawała koncerty muzyczne, przygrywała na zabawach, weselach i innych uroczystościach. Ogromną popularność zyskała w latach 50-tych. 

W lipcu 1976 r. orkiestra obchodziła swój złoty jubileusz, który zorganizowano w Zaburzu – rodzinnej wsi jej założyciela. Podczas podniosłej uroczystości odbywały się występy artystyczne, wystawa pamiątek orkiestry i twórców ludowych, imprezy sportowe i zabawa ludowa. Orkiestra z Zaburza reprezentuje zamojszczyznę na różnego rodzaju przeglądach i konkursach strażackich orkiestr dętych. W składzie instrumentów są m.in.: trąbki, klarnety, tenory, saksofony,  barytony, basy, waltornia i bęben.

Do największych sukcesów Orkiestry należą:

• zajęcie I miejsca w eliminacjach międzywojewódzkich Strażackich Orkiestr Dętych Polski Południowo – Wschodniej w Łomży w 1982 roku
• zajęcie II miejsca na V Wojewódzkim Przeglądzie Orkiestr Dętych w 1989 r. w Goraju
• zajęcie I miejsca w XVIII Przeglądzie Orkiestr Dętych w Krasnobrodzie w 2008 roku.

Orkiestra otrzymała też wiele wyróżnień m.in. w 1994 roku Ministra Kultury i Sztuki, a w 1996 r – Komendanta Głównej Państwowej Straży Pożarnej.

Zasłużonym członkiem dla orkiestry był zmarły w 2005 roku kapelmistrz – Stanisław Smarkala. Zasilał szeregi orkiestry przez ponad 73 lata. Obecnie Orkiestra uświetnia uroczystości kościelne, patriotyczne, imprezy strażackie i ludowe. W skład repertuaru orkiestry wchodzą: melodie partyzanckie, żołnierskie, ludowe i religijne.

Dziś do Orkiestry należy prawie 30-tu muzyków. Dyrygentem Stanisław Woźnica, kapelmistrzem Edward Olech, członkami zarządu są Józef Woźnica i Edward Brodaczewski. Członkowie orkiestry pochodzą z wiosek położonych w promieniu 30 km wokół Zaburza. Wielu muzyków jest czynnymi strażakami. O działalności orkiestry można poczytać na stronie internetowej Orkiestry Dętej Zaburze.

       Kolejną pamiętną datą był rok 1987, kiedy to z inicjatywy Jana Krukowskiego powstał zespół "Zaburzanki". Zespół występuje na różnych imprezach gminnych, powiatowych, takich jak: dożynki, festiwale, a także bierze udział w uroczystościach kościelnych. Osoby zainteresowane zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej Zespołu Zaburzanki - gdzie oprócz historii powstania oraz fotografii, znajdują się także nagrania dźwiękowe z 1987.

Z zespołem związana jest także Stefania Krukowska, która całe swoje dorosłe życie związała z naszą gminą. Przez wiele lat kierowała pracą Zespołu Zaburzanki, udzielała się w pracach społecznych na rzecz swojej wsi, a teraz pisze wspomnienia z czasów dzieciństwa i wczesnej młodości. Z racji autentyczności opisów życia wiejskiego, zwyczajów, obrzędów jej relacje wzbudzają zainteresowanie kulturoznawców i etnografów.

Ponadto na terenie naszej gminy w ostatnich latach powstały 2 nowe Zespoły Śpiewacze: Alebabki w Zakłodziu i Andrzejkowe Nutki w Mokremlipiu, które mają już na swoim koncie kilka nagród i wyróżnień.

Pisząc o twórcach należy również wspomnieć o nieżyjącej już Leokadii Komornik z Podborcza, która znana była w naszej gminie z przepięknych haftów, napisała sztukę Herody, a także wykonywała prace rękodzielnicze - kwiaty z karbowanej bibuły. Wchodząc do jej niewielkiej izdebki w Podborczu odnosiło się wrażenie, że jesteśmy w przepięknym kwiatowym ogrodzie. Z Podborcza pochodził także malarz - samouk Paweł Krzak, jego obrazy ukazujące codzienne życie ludzi można oglądać w Muzeum w Zamościu. Malarstwem pasjonuje się także Marek Komornik. Obrazy maluje na płótnie oraz drewnianych deskach. W obrazach stara się pokazać piękno dostrzegane w otoczeniu, ale najchętniej maluje konie. Zbiera także prehistoryczne skamieniałości.
Do grona mistrzów pióra należy także Waldemar Mamona, który nie tylko maluje piękne obrazy, ale również rzeźbi. Wśród rozległych zainteresowań mieszkańców gminy Radecznica znalazło się także plecionkarstwo uprawiane przez nieżyjącego już Wiesława Dumałę z Gruszki Zaporskiej. Wyplatał z wikliny kosze oraz meble.

W Radecznicy mieszka Józef Jerzy Kondrat, który od najmłodszych lat interesował się snycerstwem i stolarstwem artystycznym. Jego prace można zobaczyć w kościołach m.in. w Radecznicy, Podlesiu, Tworyczowie, Deszkowicach, Szczebrzeszynie,  Goraju, Tereszpolu a nawet Licheniu. Na koncie artysty jest m.in. przyznany przez Ministra Kultury i Sztuki tytuł Mistrza stolarstwa. Ponadto stolarz z Radecznicy został uhonorowany najwyższym wyróżnieniem w rzemiośle polskim - Odznaką Honorową "Szablą Kilińskiego".

Wracając do mistrzów pióra, to warto również wspomnieć o Bogdanie Strusińskim z Radecznicy ps. „Zawieja" oraz Janie Krukowskim z Zaburza. Ich bezcenne dziś utwory tworzone w okresie okupacji, wraz z napisanymi po wyzwoleniu wspomnieniami z lat wojny przechowywane są w zbiorach specjalnych" Biblioteki Publicznej Gminy Radecznica.

Kolejną zasłużoną postacią był zmarły w 2014 roku autentyczny regionalista - Stanisław Zybała. Napisał dwa opasłe ważące ponad 11 kg tomy Kroniki Gminy Radecznica - nieocenione źródło wiedzy o naszym regionie. W 1955 roku rozpoczął pracę jako bibliotekarz i od tego czasu sam zbierał i gromadził materiały do kroniki.

Staraniem Urzędu Gminy w 2013 roku ukazała się praca Stanisława Zybały napisana wspólnie z żoną Marianną - Tak Cię widzę Radecznico. W ostatnim czasie zostały wydane dwie książki tego autora - Coś niecoś o wodzie w Radecznicy oraz Ulice Radecznicy.

Stanisław Zybała pozostawił po sobie znaczny dorobek pamiętnikarski liczący ponad 30 pozostawionych w maszynopisie opracowań - część dostępna jest w zbiorach Biblioteki Publicznej Gminy Radecznica, część pozostaje w dyspozycji Rodziny. Wśród jego opracować są m.in.: Poczta w Radecznicy, Gmina Radecznica. Inwentaryzacja faktów, Ochotnicza Straż Pożarna w Radecznicy 1929. Przyczynek do dziejów Radecznicy od roku 1398, Dzieci Radecznicy, Polska Macierz szkolna i wiele innych.

Stanisław Zybała wspólnie z poetką pochodzącą z  Czarnegostoku - Reginą Smoter Grzeszkiewicz napisali: Rzeczpospolita Radecznicka (wrzesień 1939 – lipiec 1944) i druga konspiracja, a także Prawosławni i Grekokatolicy na terenie gminy Radecznica. Założyli również stronę internetową poświęconą historii Gminy Radecznica www.horajec.republika.pl.

Regina Smoter Grzeszkiewicz w swojej ponad 15 letniej twórczości opracowała i opublikowała kilkanaście prac dotyczących przeszłości naszej gminy oraz miasta Szczebrzeszyna, z którym jest emocjonalnie związana. Wydała także kilka zbiorków wierszy, a w roku 2011 otrzymała III Nagrodę w Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Jana Pocka. Do szerokiego zbioru książek napisanych przez tą autorkę należą m.in.: Czarnystok, moja miłość i tęsknota…, Słownik biograficzny mieszkańców gminy Radecznica, Słownik historyczny Gminy Radecznica.

Regina Smoter Grzeszkiewicz razem z Agnieszką Szykuła-Żygawską i Janiną z Ducherów Sitarzową napisały wydane w 2013 r. Szkice do dziejów Gminy Radecznica.

Ponadto Regina Smoter Grzeszkiewicz na stałe współpracuje z: Chrząszczem, Zamojskim Kwartalnikiem Kulturalnym, Cebulanką wydawaną w Goraju, a także pisze do Korzeni Janowskich.

Z Czarnegostoku pochodzi także znany poeta Władysław Koczot, laureat wielu wyróżnień i nagród, w tym im Oskara Kolberga przyznanej w 2004 roku za całokształt twórczości. Napisał m.in. Z pól i łąk, Pieśni żniwnych zagonów, W zachwycie chłopskiego serca, oraz Wiersze sercem pisane.

Z inicjatywy Władysława organizowany jest w gminie Konkurs „Talenty Małych Ojczyzn" – celem którego jest promowanie utalentowanych twórców mających zainteresowania literackie. Do konkursu zapraszana jest młodzież szkolną, jak i osoby dorosłe mieszkające na terenie naszej gminy oraz wywodzące się „korzeniami” z naszej gminy. Miały miejsce już trzy edycje wspomnianego konkursu. Od dwunastu lat co roku w miesiącu maju Gminna Biblioteka Publiczna w Radecznicy na przemian ze szkołami z terenu gminy organizuje konkurs recytatorski pt. „Gminny Konkurs recytatorski poezji chłopskiej". W konkursie każdy z uczestników prezentuje 2 wybrane utwory poetyckie twórców lokalnych (mogą być też z Zamojszczyzny, lub wiersze własnego autorstwa). Konkurs ma na celu rozwijanie zdolności recytatorskich, wspieranie uzdolnień i pomoc w rozwijaniu zainteresowań uczniów poezją ludową i własną, a także upowszechnianie piękna słowa poezji ludowej, poznanie dorobku twórczego poetów regionalnych.

Inni twórcy z terenu naszej gminy, to zarówno młodzież: Paweł Oleniak, Grzegorz Kaproń - napisał tomik wierszy zatytułowany Fazy Grzegorza, jak i osoby starsze. Janina Gąsior - jej domeną są wiersze religijne. Napisała trzy tomiki wierszy wydane przez Stowarzyszenie Przyjaciół Szczebrzeszyna: Idę do Ciebie pielgrzym stroskany i uciśniony, Wiersze i przyśpiewki oraz Co człowiek da Bogu.

Henryka Stadnicka - pisze o sprawach i zdarzeniach z życia wziętych. W jej bibliotece znajdują się:  Życie w blasku miłości, Życie w przyjaźni z Bogiem i ludźmi oraz wydany w 2015 r. tomik wierszy pt. Trzy gwiazdy – wiara, nadzieja i miłość.

Kolejną pisarką z terenu gminy Radecznica jest Helena Sobczak - znana pod wdzięcznym pseudonimem jako „Babcia Hela". W roku 2013 brała udział w XXI Konkursie Poezji Religijnej im. ks. prof. Józefa Tischnera organizowanym przez Związek Podhalan w Ludźmierzu - jej wiersz Narodziny Zbawiciela opublikowany został w pokonkursowym tomiku (Ludźmierz 2013). Napisała Mały tomik Babci Heli wydany w 2013 roku przez Stowarzyszenie Przyjaciół Szczebrzeszyna.

Pisząc o radecznickich poetkach, bo jakoś kobiety zdominowały nasze artystyczne środowisko nie sposób pominąć Joannę Wachowicz – dotychczas opublikowała dwa zbiorki wierszy: Biała Róża i W drodze. Efektem jej pracy są niepowtarzalne, pełne zadumy, refleksji, radości i chęci do życia wiersze. Natomiast wiersze zabarwione leciutką nutką ironii, a poprzez to bardzo oryginalne i bardzo na czasie pisze Waleria Kozioł.

Z kolei Stanisława Anna Krukowska opublikowała w 2011 r. jeden zbiorek wierszy zatytułowany Okruszki dobra. Poetka patrzy na życie i otaczający ją świat poprzez pryzmat uczuć do drugiego człowieka - kim jest dla nas, dlaczego traktujemy go tak a nie inaczej, jak pięknie byłoby na świecie, gdyby zamiast odruchów niechęci, obojętności, powodowała nami serdeczność, zrozumienie. W 2011 roku wydany został także tomik wierszy nieżyjącej już Marii Oleniak z Gruszki Zaporskiej pt. Pragnę miłować.

Poezja ma swoją rację bytu, ale to nie wszystko. W 2010 roku w wieku 102 lat odszedł od nas Władysław Kucharski z Zakłodzia – lutnik oraz skrzypek. Jego pasją od najmłodszych lat była muzyka, którą zaszczepił w nim stryj. Władysław mając 14 lat sam wykonał pierwsze skrzypce. Przez całe swoje życie skonstruował ich ponad 50, a nawet zrobił fortepian. Jego wyroby chętnie kupowane były na targach sztuki ludowej, są również w posiadaniu Muzeum Wsi Lubelskiej, Muzeum Instrumentów Ludowych w Szydłowcu, a także Szkoły muzycznej w Szczebrzeszynie. Oprócz wyrobu sierpów oraz skrzypiec grywał też na zabawach i weselach w okolicach Radecznicy.

 W naszej gminie są także osoby, które wykonują obrazy metodą haftu krzyżykowego. Ewa Huber i Ewa Maciąg należą do grona osób, które mają ogromną chęć tworzenia i pozostawienia czegoś po sobie.  Dla osoby która nie wie na czym polega haft krzyżykowy, obraz wykonany tą metodą to nie wynik ogromnej pracy,  a jedynie jakiś tam widoczek. Tymczasem żeby wykonać obraz trzeba poświęcić wiele godzin codziennej żmudnej pracy.

Do twórców zalicza się także Władysława Jabłońska, która od kilkunastu lat zajmuje się ozdabianiem skórą szkła, oraz wykonuje skórzane obrazy. Chętnie dzieli się swoją wiedzą z zainteresowanymi osobami. Mąż Pani Wiesławy – Edward zajmuje się metaloplastyką.

Na terenie Gminy Radecznica znajduje się usytuowane w Mokremlipiu gospodarstwo pasieczne Ulik, prowadzone przez Mariana i Irenę Śliczniak. Bogactwo łąk, lasów oraz pól uprawnych stwarza pszczołom doskonałe warunki do produkcji miodu. W Uliku można zobaczyć m.in zabytkowe ule, miodarki drewniane i metalowe, wyposażenie chaty wiejskiej, wyposażenie sali szkolnej z lat 70-tych XX wieku. Znajduje się tam także oszklony ul, który umożliwia oglądanie pracy pszczół z bliska. Małżeństwo specjalizuje się także w wytwórstwie wyrobów artystycznych i świec z wosku.

Justyna Górniak Mameła – prowadzi położony na malowniczych pagórkach w Zaburzu Skansen Zagroda Wiejska. Oferta zwiedzania zawiera szeroki asortyment. W skansenie można zobaczyć m.in. narzędzia rolnicze, wyposażenie wnętrza domu, podziwiać można sztukę ludową, tj. pisanki, kwiaty z bibuły, przeróżne wycinanki, rzeźby, obrazy ze słomy a nawet hafty. W Skansenie eksponowane są także prezentacje lokalnych artystów oraz stare fotografie. Przy skansenie jest usypany z ziemi tzw. Kopiec Zaburski o wysokości 258 m.n.p.m., z którego można podziwiać okolice.

W Zaburzu znajduje się również prowadzone przez Stanisława Krukowskiego Muzeum Wiejskie, dostępne dla turystów latem. Zobaczyć tam można stare przedmioty codziennego użytku, a także pochodzące nawet z końca XIX wieku narzędzia rolnicze. W Muzeum znajduje się także obszerny zbiór starych fotografii.

Tak wygląda przeszłość i dzień dzisiejszy radecznickiej kultury, albo inaczej rzecz ujmując prezentacja naszych lokalnych twórców. W bibliotece Pani Zofia Sykała i Pani Bożenka Ligaj organizują spotkania z naszymi twórcami i nie tylko - zapraszają ciekawych ludzi z innych rejonów Polski. Wiele wyżej wymienionych prac zostało wydanych dzięki zaangażowaniu prezesa Stowarzyszenia Przyjaciół Szczebrzeszyna – Zygmunta Krasnego.